Christelijk Gereformeerde Kerk

In Culemborg kwam voor het eerst in 1867 een groep afgescheidenen bijeen op een grote zolder in de Goilberdingerstraat, die over de panden 2 en 4 liep. Een jaar later kwam een christelijk-gereformeerd kerkgebouw gereed op de hoek van de Ridderstraat en het Koestraatje.

De Christelijk Gereformeerde Kerk

In 1816 vaardigde koning Willem I het ‘Algemeen Reglement voor het Bestuur van de Hervormde Kerk in het Koningrijk der Nederlanden’ uit, die de oude, nog tijdens de Synode van Dordrecht (1618-1619) opgestelde Dordtse Kerkorde moest vervangen. In dit nieuwe reglement werd de hervormde kerk feitelijk omgevormd tot een staatskerk, doordat zij een bestuur kreeg opgelegd door de koning. Deze overheidsinmenging veroorzaakte protesten in het hele land, en leidde ten slotte in 1834 tot een uitbarsting. In dit jaar ontstond in het Groningse Ulrum een afscheidingbeweging van ‘rechtzinnigen” onder leiding van ds. De Cock, die in eerste instantie werd aangeduid als “Christelijke Afgescheiden Kerk” Al gauw liep het aantal volgelingen in de duizenden, vooral in Groningen en Drenthe maar later ook elders. Koning Willem I liet de afvalligen aanvankelijk vervolgen. Zo werden bij wijze van sanctie soldaten ingekwartierd bij afgescheidenen, en verschillende voorgangers – onder wie De Cock – werden zelfs tot gevangenisstraf veroordeeld.

Nadat onder koning Willem II een einde was gekomen aan de vervolgingen, ging de Christelijke Afgescheiden Kerk in 1869 samen met een andere dissidente groepering – de “Gereformeerde Kerken onder het Kruis’ – op in de Christelijke Gereformeerde Kerk.

In Culemborg kwam voor het eerst in 1867 een groep afgescheidenen bijeen op een grote zolder in de Goilberdingerstraat, die over de panden 2 en 4 liep. Eenjaar later kwam een christelijk-gereformeerd kerkgebouw gereed op de hoek van de Ridderstraat en het Koestraatje.

Het was eigenlijk een groot pakhuis, dat tot een aardig kerkje was verbouwd. De gevel was opnieuw opgetrokken in neoclassistische stijl.

Op de gevel prijkt het jaartal 1834, een verwijzing naar de afscheiding van de Nederlandse Hervormde kerk, en niet zoals men zou verwachten het bouwjaar 1868. Enige jaren geleden heeft de Christelijk Gereformeerde Gemeente de kerk verlaten en is naar een nieuw kerkgebouw aan de Prijsseweg verhuisd.

Het kerkje en de kosterswoning zijn daarna verbouwd tot een aantal appartementen. Omdat er weinig is veranderd aan de buitenkant, heeft het gebouw nog altijd het uiterlijk van een kerk.