Onder Rumpt lag eertijds het huis de Leegpoel of Lagenpoel, in leen uitgegeven door de baron van Asperen. In de overdracht van 1728 werd de Leegpoel omschreven als een adellijk huis binnen een halve gracht met erf, voorplein, schuur, berg, boomgaard, moestuin en zomerhuisje. Het huis was gelegen aan de gemeene straat in de heerlijkheid Rumpt. Koper en nieuwe leenman was Eimert Kreine van Doeland, een Rumptse landbouwer. Een markante rol heeft de Leegpoel nimmer gespeeld in de geschiedenis. Thans is er geen spoor meer van te vinden. De geslachten Hol, Van Erp, Van Els en Van Doeland, waaruit de bewoners geboren waren, zijn uitgestorven.
De geschiedenis van de Leegpoel voor 1728
Daar valt weinig over te zeggen. In de leenboeken van Asperen – over de jaren 1485 tot1760 – staan de opvolgende beleningen van de Leegpoel opgetekend. Dat waren er ongeveer 9. Daaruit leren we het verleden van dit huis kennen. De oudst bekende leenman, in 1485, was Gijsbert Hol.
De rechtspositie van de Leegpoel in 1728
Aan het adellijk huis waren geen bijzondere rechten verbonden. Het bleef een zekere affectie-waarde behouden. Leenman Robbert van Erp was schepen van Deil omstreeks 1555 en Rutger van Els rond 1632. Diederik van Els was heer van Enspijk en ambtman van de Tieler- en Bommelerwaard. Hij werd in 1654 in de ridderschap opgenomen. De benaming ”adellijk” huis kan niet anders opgevat worden als een betuiging van hoffelijkheid aan de adellijke eigenaars.
Het voortbestaan van de Leegpoel na 1728
In 1728 werd het leen gesplitst. Het boerenbedrijf kwam aan Cornelis Cornelisse Versteeg, het herenhuis aan Eimert Kreine van Doeland, geboren in 1693. Aart van Doeland bewoonde omstreeks 1675 huis en hofstad ‘de Hardecamp’ met vrij uitgestrekt bezit onder Rumpt. Sedert 1728 woonde Eimert op de Leegpoel en had zitting in de Schepenbank van Deil. Later werd hij ook schout van Rumpt, armmeester en ouderling. Hij overleed in 1763. In 1779 is Wouter van Doeland zijn vader opgevolgd op de Lagenpoel. Hij trad minder op de voorgrond en nam genoegen met het burgemeestersambt in het dagelijks gerecht van Rumpt. In 1808 overleed hij, 83 jaar oud. Zijn erfgenamen brachten de Leegpoel in publieke veiling. De opbrengst bedroeg f 4900. Het verkochte goed kwam aan Jacobus van Diejen, Johannes Hekman en Cornelis Schroot. Wat er daarna van het huis geworden is bleef onbekend. Het is waarschijnlijk gesloopt, want het komt in de dijkcedullen van 1820 en 1833 niet meer voor.
Paul van Mook – 5 maart 2021
Huys Leegpoel is onderdeel van de kastelenroute West Betuwe 1: Lingeroute, welke tot stand is gekomen door Stichting Kunst & Cultuur West Betuwe (SKCWB) m.m.v. de Historische Kring West Betuwe. Kijk hier voor meer informatie over de kastelenroute.
Lees meer