Het enige bewaard gebleven peilschrijverstation vind je in Herwijnen: het peilhuisje. Peilschrijverstations zijn kleine huisjes aan de buitenkant van de dijk. In 1900 waren er nog zo’n 150 in Nederland. Vanuit deze huisjes werd de beweging van het water gemeten. Dit kon elk uur zijn, maar soms ook maar één keer per dag.
Het peilhuisje in Herwijnen is in 1984 gebouwd en is gebruikt tot 1989. Na dat jaar is de registratie van de waterstanden overgenomen door computers.
Peilschrijver
In het peilhuisje staat een peilschrijver. Ook deze peilschrijver is de enige overgebleven peilschrijver van Nederland. De peilschrijver werkt op de volgende manier: de peilschrijver staat in open verbinding met het water doordat het op een gemetselde put geplaatst staat. In die put drijft een vlotter, en die gaat op en neer met het water in de rivier. Die vlotter is weer gekoppeld met een draad via een wiel aan de peilschrijver. Dat wiel is via een tandrad verbonden met een lineaal waarop de waterstand kan worden afgelezen. De lineaal is weer voorzien van een pen en die pen schrijft de bewegingen van het water op. Een opwindbare klok registreert de tijd en zorgt voor de aandrijving van het instrument.
Lees meer